Hefur þú einhvern tímann komið inn á heimili einhvers sem þú varst að kynnast og uppgötvað eitthvað sem gaf þér dýpri skilning á einstaklingnum?
Einu sinni gekk ég inn í herbergi manns. Á hurðinni var límd mynd af egypskum guðum og þegar inn var komið blasti við súrealísk sjón. Tilviljunarkennd reiða í óreiðu. Allir hlutir voru raðaðir í stafla líkt og litlar vörður um gólfið. Það þurfti ekki meira til þess að ég sá að einstaklingurinn sem þar bjó var andlega veikur. Stuttu síðar var hann lagður inn á Klepp.
Þótt það hafi jafnvel aldrei hvarflað að þér þá lesum við rými og tengjum það einstaklingunum sem þar búa. Ekki aðeins tökum við eftir hvernig gengið er um, heldur hvaða litir eru ráðandi, hvernig húsgögn hafa ratað þar inn og þar fram eftir götunum. Það eru einkenni lifnaðarhátta.
Til gamans gert get ég tekið dæmi um tvær af mínum bestu vinkonum:
-Sú fyrri er með skipulagið á hreinu með allt í boxum merkt nafni og dagsetningum. Hún er hreinlát með tilfinningaleg tengsl við hlutina sína og hefur litríkan persónuleika. Þess vegna velur hún sér litríkt skipulagsdót, býr alltaf um rúmið sitt og heldur mikið uppá nýðþunga gamla bláa kommóðu sem hún hefur flutt með sér 11 sinnum upp margar hæðir.
-Sú seinni hallast að dekkri hliðum lífsins og gengur um eins og hvirfilbylur. Veggirnir sýna myndir af ógnvekjandi hlutum eins og mynd af naktri konu að gefa haf brjóst er hafurinn er með reist hold. Hún safnar trúarlegum höfuðstyttum og rúmið er ýmist óumbúið eða búið að vera rúmfatalaust í mánuð. Hún lýsir sínu skipulagi sjálf sem skipulagðri óreiðu (rétt eins og sálarlífið hennar).
Eins kaldhæðið og það er þá bjuggu þessar tvær saman um tíma.
En það sem greinir heimili mest að er list. List er gríðarleg mikilvæg. Maðurinn væri ekki eins án hennar því hún er ein af þeim grunnþáttum sem greinir okkur að frá öðrum dýrategundum.
Hún er það sem setur punktinn yfir i-ið í hverri innanhúshönnun og vekur upp tilfinningar í kjölfars spurninga. Við notum hana sem tilfinningalegt verkfæri. Á stofnunum og fyrirtækjum til dæmis er list notuð inná spítulunum sem róar á meðan heilsuræktarstöðvar nota list sem örvar. Rétt eins og tónlist hafa sjónrænar listir tak á tilfinningum okkar.
Þess vegna er list mikilvæg inná heimilum. Sú list sem mætir þér þegar þú gengur inn um dyrnar heima hjá þér gegnir því hlutverki að taka á móti þér. Hún hefur bæði áhrif á heilsu þína og þitt félagslega umhverfi. Hún sýnir hverju þú heillast að og hvað gleður þig. Það gefur því augaleið að aðrir skilja þig betur fyrir vikið og jafnvel þú sjálf/ur í gegnum listina sem þú velur því hún berskjaldar þig.
Þegar er valið verk inná heimili hefur alvöru list alltaf meira vægi yfir fjöldaframleidda. Hún er persónulegri með meiri gæði og að sama skapi ertu að styrkja listamanninn sem þú kaupir af. Bein tengsl við listamanninn er svo miklu þýðingarmeira en að kaupa sér verk úr Ikea.
Ég veit að list getur verið dýr en það er góð ástæða fyrir því. Að þróa list sína spannar yfir langt tímabil og það krefst gífulegrar æfingar. Auk þess er ekki einfalt að feta þann veg að verða fær listamaður: það er bæði kostnaðarsamt og félagslega einangrandi á törnum.
En góðu fréttirnar eru að margir listamenn bjóða upp á raðgreiðslur.
Alvöru list borin við fjöldaframleidda list er einfaldlega eins og að bera saman gerviblóm við lifandi plöntur. Svo er það bara svo yljandi að vita að á bakvið verkið liggur manneskja en ekki vél.
Arís Eva.
